ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาที่เคารพเหนือเศียรเกล้า
เรียนหลวงตา ลูกมีสภาวะหนึ่งคือ ขณะที่กำลังทำงานดูแลคนไข้อยู่ ร่างกายก็เคลื่อนไหว จิตใจก็นึกคิดเป็นปรกติเหมือนวันทั่ว ๆ ไป
แต่มีครั้งนี้ที่เห็นอาการของใจที่มันเกิดพร้อมกัน ในขณะเดียวกันก็เห็นตัวที่จะไปจัดการกับอาการที่เกิด แต่ก็มีอีกตัวที่เห็นทั้งอาการ/ตัวที่จะไปจัดการ แล้วไอ้ตัวที่เห็นทั้ง 2 ตัวนั้นก็แสดงอาการทางกายคือ ใจมันวาบ ชาไปทั้งตัวเลยเจ้าค่ะ
ซึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็นเพียงเสี้ยววินาทีที่รู้สึก แล้วมันก็หายไป แต่ทั้งนี้ความรู้สึกมันเหมือนว่านาน เห็นทุกช่วงที่มีอาการเป็นชอต ๆ เป็นภาพชัตเตอร์ทีละสไลด์ ๆ ในช่วงเวลาที่เห็นเกิดดับ (ในขณะเดียวกันร่างกายก็เคลื่อนไหว แทงเข็มฉีดยาคนไข้ได้เป็นปกติ)
อาการแบบนี้คืออะไรคะ
หลวงตา : เป็นธรรมที่รู้แจ้งแก่ใจ (ปัจจัตตัง)
ให้เพียรมีสติ ปัญญากัดติดจดจ่อพิจารณาธรรมที่เกิดขึ้นนี้อย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย เป็นสติสัมโพชฌงค์ ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ (วิจัยธรรมที่เกิดขึ้นนี้) วิริยะสัมโพชฌงค์ จะเกิดปีติในธรรม เป็นปีติสัมโพชฌงค์ เกิดเป็นความเงียบ สงบ สงัดภายในจิต เป็นปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ สมาธิสัมโพชฌงค์ รับรู้และยอมรับทุกอย่างต่อทุกอาการ ทุกสภาวะที่ถูกรู้ตามความเป็นจริงอย่างที่เป็น (ไม่มีตัวตนของผู้รู้ จึงไม่มีตัวตนของผู้ยึดถือ) เรียกว่า “รู้ซื่อ ๆ” หรือ “สักแต่ว่ารู้” เป็นอุเบกขาสัมโพชฌงค์ ซึ่งเป็นเครื่องอยู่ (วิหารธรรม) ของพระอริยะ
หมายเหตุ: จะแตกต่างกับอุเบกขาเวทนา จะเป็นเวทนาในขันธ์ห้า ซึ่งเกิดดับ เป็นทุกข์
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 27 มีนาคม 2563