ผู้ถาม : กราบนมัสการ เมื่อวันที่ 14 ไปฟังหลวงตา เรียนถามว่า ทำอย่างไรจึงจะแยกออกว่า ที่เรารู้นั้น เป็นการรู้แบบรู้ถึงใจจริง ๆ หรือว่าเป็นการรู้แบบคิดไปเอง มโนไปเรื่อย จิตมันหลอกเอา รบกวนหลวงตาเจ้าค่ะ
หลวงตา : รู้แบบคิดไปเอง หรือรู้ตัวปลอม คือ สังเกตให้ดีดี จะเห็นว่ารู้นั้นคิดปรุงแต่ง มีความอยาก มีความพอใจ มีความไม่พอใจ รำคาญ ไม่ได้อย่างใจ ซึ่งเป็นกิเลสได้ ส่วนรู้แท้ ๆ หรือเป็นธาตุรู้ตามธรรมชาติ จะไม่ปรากฏ ความคิดปรุงแต่งหรืออาการใด ๆ ได้เลย จะไม่ปรากฏตัวตนไม่ปรากฏ พฤติกรรมจิตใด ๆ ทั้งสิ้น
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2560
