ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ คำว่า ปล่อยวาง ลูกได้ยินมาเนิ่นนาน เป็นสิบๆ ปี แต่ไม่รู้วิธีวาง รู้แต่คำว่าปล่อยวางนะ จนมาได้อ่านและฟังธรรมะหลวงตา ตามความเข้าใจของลูกคือ ไม่ไปเสวยทุกข์ สุข ไม่อยากมี หยุดการค้นหา หยุดอยาก วางรัก วางชัง วางในสังขาร วิสังขาร ไม่มีอะไรต้องไปยึด รู้สึกจิตเบา โล่ง เพราะไม่มีอะไรที่จะมาเกาะเกี่ยวใจ ปล่อยเป็นไปตามธรรมชาติ มีชีวิตอยู่กับความระวัง สำรวม กาย วาจา ใจ และรักษาศีล ให้เป็นนิสัย เมื่อวางได้จะว่างๆ ไม่มีอะไรต้องคิด มีแต่คำบริกรรมเวลาว่างๆ ก็สวดบริกรรมไปเจ้าค่ะ หลวงตาคะ อันข้างบนหนูว่า หนู fake ค่ะ จริงๆ แล้วหนูบังคับอะไรไม่ได้เลย เดี๋ยวสุข เดี๋ยวทุกข์ เดี๋ยวเข้าใจ เดี๋ยวกลายเป็นไม่เข้าใจ หนูอยากจะไม่ให้มันมีตัวตน อยากจะไม่ให้อยาก ก็บังคับอะไรไม่ได้เลย อยากจะวางมันก็ไม่ยอมวาง รู้สึกทุกข์มากค่ะ หลวงตาอย่าเพิ่งเบื่อหนูนะคะ?
หลวงตา : ที่บอกมาทั้งหมดนั้น เป็นเพียงกริยาหรืออาการของจิตใจ ทั้งน้านนนนน....อาการทุกอาการเป็นเพียงสังขารปรุงแต่ง ไม่มีตัวเราเป็นอาการเหล่านั้น หรือ อาการของจิตใจทั้งหมดไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ตัวตนของเราไม่มี มีแต่สังขารที่ไม่เที่ยง
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2560