ผู้ถาม : น้อมกราบนมัสการหลวงตา ทบทวนข้อธรรมที่หลวงตาสอน จิตหนึ่ง จิตหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ เพียงแค่รู้ จิตเกิดดับเป็นเพียงธาตุธรรมชาติ เป็นเพียงธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ ทำหน้าที่ ไม่ใช่เรา ไม่มีเรา เพียงแค่รู้แค่นั้นเอง ไม่หลงติดตามไปให้ค่ากับธรรมารมณ์ใด ๆ จิตปล่อยวางธาตุ ๔ ที่สลายเน่าเปื่อยผุพังแตกดับสลายไปทุกขณะ เป็นเช่นนี้ตลอดมา ยอมรับความเป็นจริงเป็นธรรมดา เป็นสัจธรรม ไม่ควรหลงไปยึดมั่นถือมั่น วางจากความหลงยึดมั่นทั้งธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ ทุกสิ่งล้วนมีสังขารปรุงแต่งตามหน้าที จิตเพียงแค่รู้ ไม่หลงว่าเป็นเรา
หลวงตา : สาธุ
ปล่อยวางสังขาร และวิสังขาร ไม่มีผู้ยึดถือทั้งสังขารและวิสังขาร
เห็นสมมติ จึงปล่อยวางสมมติ เข้าถึงวิมุตติ ไม่มีผู้หลงยึดถือทั้งสมมติและวิมุตติ
สังขาร เขาก็คงทำหน้าที่ของสังขาร จนกว่าจะถึงเวลาแตกดับ
วิสังขาร ก็คงทำหน้าที่ของวิสังขาร คือเป็นที่เกิดดับของสังขาร ส่วนวิสังขาร ไม่มีอาการเกิดดับ
สิ้นสังขาร ก็มีธรรมที่มั่นคง นี่แหละ คือ องค์ธรรมเอกวิเวกจริง (โอวาทธรรมของพ่อแม่ครูอาจารย์ใหญ่มั่น ภูริทัตโต)
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2560
