ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ ส่งการบ้านเจ้าค่ะ
ใจอยู่ที่ไหน
ใจมีอยู่แต่ไม่มีรูปพรรณสัณฐาน เป็นความว่างเปล่าในตัวเรา
ใจคงจะอยู่ในทุกอณูของร่างกายตั้งแต่หัวถึงเท้าเพราะในร่างกายเซลล์ต่าง ๆ ที่สามารถเคลื่อนที่ได้ เคลื่อนไหวได้ เพราะมันต้องมีความว่างอยู่ ถ้าไม่มีความว่างก็คงจะเคลื่อนที่ไม่ได้ เหมือนที่หลวงตาสอนเสมอ
เมื่อรู้สึกเจ็บที่เท้าเราก็รู้ หัวแตกเราก็รู้ เจ็บจี๊ดที่หัวใจเราก็รู้ เพราะมีความว่างอยู่ในทุกอณูของร่างกายอย่างนี้ใจก็คงเป็นความว่างนั้น
เพราะเป็นความว่างอยู่ในทุกอณูนั่นเอง เมื่อเราตาย ความว่างต่าง ๆ ก็ออกมาจากร่างกาย เหมือนที่หลวงตาเคยบอกว่าวิญญาณออกจากร่าง
รูปร่างจะเป็นอย่างไรก็ได้เพราะมันเป็นความว่าง
อาจจะเป็นก้อนเป็นดวง หรืออะไรก็แล้วแต่ มันเป็นความว่าง
ถ้าความว่างนั้นไม่มีอวิชชาปน ก็จะกลายไปเป็นความว่างเดียวกับธรรมชาติจักรวาล
แต่ถ้าความว่างนั้นยังมีอวิชชาปนอยู่ ยังมีเครื่องหมายให้ยึดถือ ยังต้องพึ่งพาสิ่งใด มันเลยไม่มีอิสระในตัวเอง เลยไปเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติไม่ได้
เมื่อใดที่ความว่างนั้นไม่มีตัวเรา เป็นอิสระในตัวเอง เมื่อนั้นจึงจะไปรวมเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติได้
ธรรมจากที่ฟังหลวงตาเมื่อวานนี้เจ้าค่ะ
กราบเท้าหลวงตาด้วยความเคารพอย่างสูงสุดเจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ ถึงใจ ถึงใจ ถึงใจ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2561