ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ ขอส่งการบ้านเจ้าค่ะ จากไฟล์เสียงหลาย ๆ ไฟล์ที่หลวงตาเมตตาเตือนให้ลูกฟัง ความเห็นความเข้าใจของลูกคือ “อยู่กับรู้” เจ้าค่ะ รู้อะไร? รู้ว่า ตัวตนไม่ใช่เรา ตัวเราไม่มี มาแต่เดิมแล้ว จึงไม่มีสิ่งใดให้ยึดถือ เมื่อถึงเวลาก็ต้องคืนกลับสู่ธรรมชาติ ทั้งรูปกายและใจ มาจากธรรมชาติคืนกลับสู่ธรรมชาติ ลูกจึงเปรียบเทียบ ตัวตนของลูกว่า เป็น “สิ่งๆหนึ่ง” เจ้าค่ะ ที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ ลูกจึงใช้ความเห็นความเข้าใจนี้น้อมพิจารณาเจ้าค่ะ ขอกราบหลวงตาโปรดแนะนำลูกด้วยเจ้าค่ะ
หลวงตา : ให้อยู่กับความรู้ ความเห็นอย่างนั้นนั่นแหละ
อยู่กับ “รู้” ว่า ตัวเรา ทั้งร่างกายและจิตใจ เป็น “สังขาร” คือ เป็นเพียงสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่เกิดขึ้นมาจากความปรุงแต่ง หรือ มีเหตุปัจจัยปรุงแต่งขึ้นมา เมื่อสิ้นเหตุปัจจัย ก็ต้องดับไปเป็นธรรมดา ไม่ใช่ตัวตนคงที่ ไม่ใช่เรา ตัวเรา หรือของเรา ปล่อยวางความหลงยึดมั่นว่าเป็นตัวตน เป็นเรา ตัวเรา หรือ ของเราเสียให้หมดสิ้น ก็จะพ้นจากทุกข์
คนทั้งหลายส่วนใหญ่ จะปฏิบัติผิดกลับด้าน คือ จะเอาตัวเราไปพยายามปล่อยวาง เพื่อให้ตัวเราสงบ ว่าง สบาย อย่างนี้มันหลงยึดถือ ไม่ได้ปล่อยวาง มันเป็นอวิชชา ตัณหา
อุปาทานขันธ์ห้า เป็นทางแห่งกิเลสและความทุกข์ ซึ่งเป็นทางตรงข้ามนิพพาน
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2561