ผู้ถาม : กราบขอความเมตตาองค์หลวงตาช่วยอธิบายเพิ่มเติม เกี่ยวกับคำว่า “ต้นจิต” ด้วยเจ้าค่ะ คือ ของเดิมหนูเข้าใจว่าต้นจิต คือ สังขารตัวแรกเจ้าค่ะ พอดีอ่านที่องค์หลวงตาเขียนมาคำว่า “ต้นจิต” หมายถึงวิสังขาร อีกตำแหน่งหนึ่งหนูอ่านดู “ต้นจิตปรุงแต่ง” หมายถึงสังขาร หนูเลยขอความเมตตาเพื่อให้การ “สื่อ” ธรรมไม่คลาดเคลื่อนเจ้าค่ะ
หลวงตา : รู้ต้นจิต จิตต้น พ้นโหยหวน รู้ปลายจิต ผิดทันที
ปลายจิตคือ ไปรู้แต่อายตนะภายนอก ไปสนใจให้ค่า ให้ความสำคัญอายตนะภายนอก คือรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์
ดังนั้น ถ้ารู้แต่เวทนา จิตดีไม่ดี ใจโปร่งโล่งเบาสบาย ไม่โปร่งโล่งเบาสบาย เป็นการส่งจิตออกนอก คือรู้ปลายจิต
หรือไปรู้แต่เรื่องที่คิด ก็รู้ปลายจิต เพราะเป็นธรรมารมณ์
รู้ต้นจิต คือ รู้ผู้รู้ตัวปลอม คือวิญญาณขันธ์ในขันธ์ที่ห้า ที่ทำงานร่วมกับเจตสิก คือ เวทนา สัญญา สังขาร รู้ผู้รู้ตัวปลอมเป็นสังขาร
พบผู้รู้ตัวปลอม ปล่อยวางผู้รู้ตัวปลอม จึงพบผู้รู้ตัวจริง หรือ ธาตุรู้ นั่นคือต้นจิตที่แท้จริง คือไม่สังขาร
ผู้ถาม : กราบสาธุ สาธุ สาธุเจ้าค่ะ แจ่มแจ้งนักเจ้าค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2561