หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

ผู้ถาม : เมื่อวานเพิ่งเข้าใจว่า ทุกข์เป็นสังขาร ตัวตนเป็นสังขาร

สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจาฯ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง
สพฺเพ สงฺขารา ทุกขาฯ สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์
สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตาฯ ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา

กราบเรียนถามที่หลวงตาฯ เทศนาเมื่อวานนี้ ฟังไม่ทันค่ะ ช่วยอธิบายอีกครั้งนะคะว่าทำไมประโยคสุดท้ายจึงใช้คำว่า ธัมมา แทน สังขาร ขอบพระคุณค่ะ

หลวงตา : สัพเพ ธัมมา อนัตตา คือ รวมธรรมที่เป็นสังขาร และ วิสังขาร

ผู้ถาม : รวม วิสังขาร หมายถึง รวมนิพพาน เป็นอนัตตา ด้วยใช่ไหมคะ

หลวงตา : วิสังขารและนิพพาน เป็นอนัตตา เมื่อไม่มีผู้ยึดถือวิสังขารและนิพพาน จึงสิ้นยึดแม้อนัตตา หรือพ้นอัตตาและพ้นอนัตตา

ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2561