ผู้ถาม : พิจารณาตัวเราไม่มีอีกครั้ง ครั้งนี้ลงแก่ใจที่เห็นทุกอาการของขันธ์ห้า เกิดขึ้นจากความไม่มี แล้วดับลงไปสู่ความไม่มี เห็นอยู่อย่างนี้ ก็รู้ว่า ในเมื่อมันไม่มีอะไรมาก่อนแล้วจู่ ๆ ก็มีขึ้นมาแล้วก็ดับไปสู่ความไม่มี แล้วตัวมันที่เกิดดับ ๆๆ จะมีตัวตนจริง ๆ ไปได้อย่างไรในเมื่อมันเกิดมาจากความไม่มี แล้วดับไปในความไม่มีอีก มันไม่เหลืออะไรเลย ไม่มีร่องรอยอะไรเหลือเลย ก็เลยชัดแจ้งแก่ใจว่าแท้จริง ๆ ตัวเราไม่มีจริง ๆ เพราะรูปก็ของตายแตกดับแน่นอนอยู่แล้ว พอพิจารณาอย่างนี้ ตัวเราก็ย้ายข้างมาอยู่กับใจที่เป็นธาตุรู้ เมื่อก่อนตัวเราเป็น background ของขันธ์ห้า แต่ตอนนี้มีธาตุรู้เป็น background เห็นอาการของขันธ์ห้าเกิดดับในความไม่มี แล้วไม่มีใครไปทำอะไรกับขันธ์ห้าด้วย เห็นความไม่มีเขาก็อยู่ของเขาอย่างนั้น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ส่งออกไปกระทบอะไร ก็มีธาตุรู้เป็น background สักว่ารู้ ตอนนี้ฝึกไปเรื่อย ๆ อย่างนี้ เจ้าค่ะ เข้าใจคำว่า มี ไม่มี - ไม่มี มี ชัดเจนเจ้าค่ะ
กราบขอบพระคุณองค์หลวงตาอย่างที่สุด ขออาราธนาคุณพระรัตนตรัย โปรดคุ้มครองธาตุขันธ์องค์หลวงตาให้มีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ เจ้าค่ะ
หลวงตา : ไม่มีผู้ยึดถือทั้งความมีและความไม่มีด้วย
ผู้ถาม : ขอบพระคุณหลวงตา ที่เตือนสติเจ้าค่ะ
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 14 มกราคม 2561
