ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาเจ้าค่ะ ตั้งแต่ที่ได้กราบหลวงตาอีกรอบ เดือนธันวาคมที่แล้ว โยมบวชใจ ถอนคำอธิษฐานทุกครั้งก่อนที่จะทำวัตรและฟังเทศนาของหลวงตา ฟังเข้าใจบ้าง ไม่เข้าใจบ้าง และเมื่อเช้าได้ฟังของตอนคุณเล็ก แต่ชอบคำอธิบายของอาเจ้มากเจ้าค่ะ และรู้สึกเหมือนเป็นคุณเล็กเลย คือ ตอนนี้โยมทำสมาธิโดยอาศัยฟังเสียงเทศนาของหลวงตาเป็นเครื่องดึงสติ และพยายามหามากๆ ว่าอันไหนคือจิต อันไหนคือสังขาร แต่หาไม่เจอ แยกไม่ออกและมีอาการเหนื่อยและจุกที่หน้าอก โยมจึงเลิกหา พอเลิกหาก็เกิดความว่าง แต่โยมไม่แน่ใจว่าความว่างที่เกิดขึ้นนี้ เป็นความว่างจริงหรือเป็นความว่างที่โยมสร้างขึ้นมาเจ้าค่ะ ขอหลวงตาเมตตาชี้แนะทางเจ้าค่ะ
หลวงตา : อะไรรู้แล้วเห็นแล้วก็วางไปให้หมด
อะไรที่ยังไม่รู้ ไม่เห็น อยากจะได้ ก็ให้วางไปให้หมด
ไม่ว่าว่างจริงหรือว่างปลอม ก็วางไป
รู้หมด ทิ้งหมด เห็นหมด วางหมด
ไม่ใช่วาง ๆ ไปโดยไม่รู้ ไม่เห็น
ผู้ถาม : ต้องให้รู้ ให้เห็นก่อนจึงวางใช่ไหมเจ้าคะ แล้วฝึกอย่างไรถึงจะแยกจิตออกจากสังขารได้ ต้องพิจารณาตรงไหนคะหลวงตา
หลวงตา : ถูกต้องแล้ว ต้องรู้เห็นเสียก่อน จึงวาง
อย่าพยายามแยกจิตออกจากสังขาร เพราะจิตก็เป็นสังขาร เกิดดับ
รู้เห็นว่ามีสังขารเกิดขึ้นมา หรือปรากฏขึ้นมาทุกขณะจิตปัจจุบันแล้วก็วางไปทันที หรือ รู้เห็นว่าสังขารทุกขณะจิตปัจจุบัน ไม่มีผู้ยึดมั่นถือมั่น
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2561
