ผู้ถาม : กราบขอบพระคุณหลวงตาเจ้าค่ะ มันไปเป็นทุกข์อยู่ ลูกก็ไม่รู้ว่าทุกข์อะไร แต่เข้าใจว่าเพราะมันไม่ยอมรับความจริง มันเลยสร้างการพิจารณาขึ้นมาเพื่อที่จะให้ตัวเองยอมรับความจริงให้ได้ (... เพื่อให้ตัวเองพ้นทุกข์) มันก็วนปรุงแต่งอยู่
ได้คำเตือนสติหลวงตา มันก็คือ แค่กำหนดรู้ทุกข์ ไม่ไปเป็น ถ้าเป็นทุกข์ ก็รู้มันเข้าไปว่า เป็นทุกข์ มันมีตัวเองอยู่ มันก็ย่อมไปยึดให้เป็นทุกข์เป็นโทษ เวลาที่มันขาดสติ มันรู้แต่เรื่องที่ตัวเราคิดว่ามันเป็นเรื่อง และพยายามจัดการกับเรื่องนั้นให้ได้ แต่มันไม่เห็นตัวเรา ที่จัดการมันอยู่เลยเจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ
ผู้ถาม : ตอนแรกยังยิ้มไม่ออกเจ้าค่ะ พอเห็นรูปยิ้มที่หลวงตาส่งมา แค่เห็นเฉย ๆ รับรู้เฉย ๆ ไม่ต้องคิดอะไร มันก็ยิ้มได้ทั้งน้ำตาเลยเจ้าค่ะ บางทีการปล่อยวาง มันคงเป็นอะไรที่เข้าไปใต้จิตสำนึก มันไม่มีวันรู้ได้เลย ว่ามัน "วาง" ยังไง มันรู้ได้ถึงแค่ว่า ยึดอยู่ และมารู้อีกที คือ มันก็วางไปแล้ว ถ้ารู้อยู่ อยู่ด้วยจิตที่สำนึกได้ มันกลับไม่วางเลย
หลวงตา : สาธุ สาธุ
หลุดแล้วค่อยรู้ ถ้ารู้อยู่มันไม่หลุด
ปุจฉาวิสัชนาธรรมเมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2561
