ผู้ถาม : กราบนมัสการหลวงตาด้วยใจเคารพนอบน้อมเจ้าค่ะ ที่ผ่านมาเข้าใจมาตลอดว่า .. ตัวเรา .. เกิดจาก .. จิต .. ที่ปรุงแต่งความเป็นตัวเราขึ้นมา แต่เนื่องด้วยมี .. อวิชชา คือ ความไม่รู้ ก็เลยไปยึดจริง ๆ จัง ๆ ว่ามีตัวเราอยู่จริง ๆ เมื่อไหร่ที่รู้สึกว่ามีตัวเราขึ้นมาจริง ๆ จัง ๆ ก็ระลึกรู้ด้วยใจว่ามันเป็นแต่เพียงจิตที่ปรุงแต่งขึ้นมาเท่านั้น จริง ๆ แล้วมันไม่มีเราอยู่จริง ๆ ปฏิบัติแบบนี้มาตลอด จนความมีตัวเราค่อย ๆ หายไปจากความรู้สึก และ จิตก็ค่อย ๆ กลืนไปกับความว่าง เหลือแต่ตัวพูดตัวพากษ์ที่ยังพูดยังพากษ์อยู่ แต่รู้สึกเหมือนจะอ่อนกำลังลงเรื่อย ๆ
สุดท้ายเข้าใจว่าถ้าสิ้น .. ตัวเรา .. จริง ๆ จิต .. ก็จะกลืนหายไปกับธรรมชาติ เปรียบเหมือน … เปลวไฟที่สิ้นเชื้อเจ้าค่ะ กราบ กราบ กราบ แทบเท้าหลวงตา พ่อแม่ครูอาจารย์เจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ สิ้นหลงยึดถือจิตปรุงแต่งว่า เป็นเรา หรือ เป็นตัวเรา เป็นผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้รู้แจ้ง ผู้โปร่ง ผู้เบาสบาย ผู้พ้นทุกข์ หรือ สิ้นหลงยึดถือว่าจิตใจของเราโปร่ง โล่ง เบา สบาย พ้นทุกข์
ผู้ถาม : มันเงียบ มันสงบ มันสงัด ลึก .... มาก ใจสงบตัวเดียว ทุกอย่างสงบหมด น้อมกราบพ่อแม่ครูอาจารย์ด้วยเศียรเกล้า
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2561
