ผู้ถาม : น้อมกราบแทบเท้าองค์หลวงตาเจ้าค่ะ ฟังไฟล์เสียงช่วงหลัง ๆ นี้ มันกระแทกใจมากจริง ๆ เจ้าค่ะหลวงตา เหมือนมันชัดเจน แจ่มแจ้ง ถึงใจ เข้าไปลึก ๆ ไม่เหมือนก่อนเจ้าค่ะ เมื่อก่อนไม่ว่ามันจะพูดจะพากษ์อะไรก็ช่างมัน ไม่เกี่ยวกัน ปล่อยมัน ไม่เชื่อมันอีกต่อไปแล้ว แต่ตอนนี้ หลวงตาบอกให้รู้อีกว่า มันเป็น 18 มงกุฎ หลวงตาเปรียบเทียบได้ชัดเจนเห็นภาพจริง ๆ เจ้าค่ะ เมื่ออยู่กับ 18 มงกุฎ ก็ต้องไม่ประมาทในการมีสติ รู้เท่าทันมัน และไม่ยุ่งกับมัน ไม่ทำตามมัน เหมือนบทสวดมนต์บทหนึ่ง ที่มีคำว่า "นี่แหนะนายช่างปลูกเรือน บัดนี้ เรารู้จักเจ้าเสียแล้ว โครงเรือนของเจ้าเราหักทิ้งเสียแล้ว เจ้าจักทำเรือนให้เราไม่ได้อีกต่อไป" เมื่อก่อนสวดแล้ว ก็ยังไม่ค่อยเข้าใจในความหมาย ตอนนี้เข้าใจแล้วเจ้าค่ะหลวงตา ทุกอย่างเหมือนมันจะละเอียดลึกซึ้งมากขึ้น สิ่งที่เรียนรู้ คืออยู่ใน "ใจ" ของเรานี่เอง แต่เมื่อหาใจก็เคว้งคว้างว่างเปล่า สรุปคือ ไม่มีอะไร มีแต่ความว่างเปล่า มายาหลอกลวง มันไม่มีอะไรที่จะหนีจากการปรุงแต่งไปได้เลย แม้กำลังส่งการบ้านหลวงตาอยู่นี้ มันก็ปรุงแต่ง ถ้าเรายึดมัน ก็หลงสุข หลงทุกข์แน่นอน ไม่มีอดีต ไม่มีอนาคต ไม่มีแม้ปัจจุบัน ทุกอย่างผ่านมาเพื่อให้ได้เรียนรู้ แล้วมันก็ผ่านไป มันเช่นนั้นเองใช่ไหมเจ้าคะ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา มันเกิดดับ พร้อมกัน ทั้งสามตัว ไม่ได้เกิดทีละตัวเลย มันเป็นแบบนี้ เลยสิ้นความยึดถือมันไปเอง เพียรรู้ทันวางทัน ในทุกปัจจุบันขณะไป แบบนี้ถูกต้องไหมเจ้าคะ ธรรมแท้ช่างละเอียดลึกซึ้งมากขนาดนี้ หากไม่พบองค์หลวงตา คงยากที่จะเข้าใจ ขอน้อมถวายการปฏิบัติความเพียรนี้ บูชาแด่พระรัตนตรัย พ่อแม่ครูอาจารย์ องค์หลวงตา ขอองค์หลวงตา ถนอมธาตุขันธ์ด้วยเจ้าค่ะ สาธุ สาธุ สาธุ เจ้าค่ะ
หลวงตา : สาธุ สาธุ เช่นนั้นแหละ เพียรรู้เห็นปล่อยวางอย่างต่อเนื่อง
ปุจฉาวิสัชนาเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2561
