อวิชชาที่แท้จริง คือ ยึดตัวเอง ยึดจิตเป็นเรา ตัวเรา ของเรา แล้วเอาตัวเราไปยึดอื่น ๆ อีก จนเป็นความทุกข์ซ้ำซ้อน
ความจริงไม่มีทุกข์ถาวร เพราะ "จิตอวิชชา" เป็น "สังขาร" เกิดดับเป็นขณะจิตเร็วมากที่สุดต่อเนื่องกัน
แต่ "จิตอวิชชา" ทุกดวงยึดมั่นถือมั่นทุกดวงจึงทุกข์ทุกดวง เพียงแต่ทุกข์มากน้อยตามสิ่งที่มากระทบ หรือ "ผัสสะ"และ ยึดในปัจจุบันขณะ
ส่วน "จิตบริสุทธิ์ หรือ นิพพาน" นั้น
นิพพานถาวรได้... เพราะพ้นจากสังขารเกิดดับ
แท้ที่จริง "จิต" เขาเป็นธรรมธาตุเดิมที่ไม่มีเจ้าของอยู่แล้ว และไม่ปรากฏอะไรให้ยึดได้
แต่เพราะความโง่ (อวิชชา) หลงยึดจิตเป็นสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่สามารถยึดเอาได้ แล้วสร้างเราเป็นตัวตนขึ้นมาหลอกลวงตัวเอง จากความไม่มีเป็นสังขารปรุงแต่งที่มีหรือปรากฏขึ้นมาจากความไม่มี
จึงไม่เที่ยง... เป็นทุกข์
***พิจารณาให้ดีว่า
ใครทำให้เป็นทุกข์ทั้งในอดีต ปัจจุบัน อนาคต มาหลายอสงไขย
ใครเป็นผู้หลอกลวงที่แท้จริง????.........
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
โอวาทจากสนทนาธรรมกับคณะศิษย์
วันที่ 1 กันยายน 2563
~~~~~~~~~~~~~~~
