โยม 6 : พอเข้าใจที่หลวงตาอธิบาย พอมี "ผัสสะ" ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไปกระทบสิ่งภายนอก เลยเก็บเข้ามานึกคิดปรุงแต่งในใจ มันเก็บเข้ามาคิด
"ผู้รู้ตัวจริง" เราหาไม่ได้ มันไม่มีที่อยู่ ไม่มีสีสัน มันก็ได้แต่แค่รู้เท่านั้นเอง สิ่งที่เกิดขึ้นในจิต ก็คือเป็น "ผู้รู้ตัวปลอม" ที่นึกคิด ปรุงแต่งขึ้นมา แต่ถ้าเราไปร่วมปรุงแต่งไปผสมโรงร่วมไปด้วยก็จะเป็น "อวิชชา"
แค่รู้สิ่งที่เกิดขึ้น... อาการที่เกิดขึ้นเป็นปลายจิต ก็แค่รู้เท่านั้นไม่เข้าไปร่วมผสมโรง "ผู้รู้ตัวจริง" หาไม่ได้
หลวงตา : ตัวที่ "แค่รู้" น่ะ คือ "ตัวปลอม"
โยม 6 : ก็คือมีตัวเราเป็นผู้ไปร่วม?
หลวงตา : ไม่… ที่บอกว่าสังขารอะไรเกิดขึ้นก็แค่รู้
อะไรเกิดขึ้นแค่รู้ สังขารอะไรเกิดขึ้น... แค่รู้ แค่รู้!
แต่ไอ้ตัว "แค่รู้" ของโยมน่ะคือ "ตัวปลอม"
แต่โยม ไปเป็น... ตัวแค่รู้
สุดท้ายตัวแค่รู้นี่คือใครรู้มั้ย?
คือเรา!! เห็นมั้ย นั่นไง!... โยมเอามือตบตัวเองเลย
ไอ้ตัว (แค่รู้) ...
ไหนล่ะ แค่รู้อะไร เห็นมั้ย ปฏิบัติกันมันจะเป็นอย่างนี้
ทฤษฎีรู้หมดเลย อะไรเกิดขึ้นแค่รู้ ๆ ๆ แต่ไอ้ตัวแค่รู้ คือ "ตัวเรา" เห็นมั้ย?
โยม 6 : ถัามีไปแค่รู้ ก็มี "ตัวเรา" เข้าไปรู้
หลวงตา : ทิ้งเลย!!... ที่บอกว่าแค่รู้เนี่ย คือเห็นมันแล้วก็ทิ้งมันเลยว่า... ไอ้ตัวแค่รู้นี่คือ "สังขาร" ให้เห็นว่านี่คือ "อวิชชา"
พอเห็นเป็นอวิชชา ใจมันก็จะปล่อยวาง มันก็จะไม่ไปตั้ง "แค่รู้" เอาไว้
เอ้า... ในใจยังสงสัย! พูดมา
โยม 6 : ก็เพียงแค่เห็นจิตมันปรุงแต่งขึ้นมา ก็แค่เห็นเกิดขึ้นแต่ไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยว ไม่เข้าไปรังเกียจ ไม่เข้าไปผลัก ไม่ติด แล้วก็อยู่กับรู้ไป "อยู่กับรู้" ไปเรื่อย ๆ
ก็แค่เห็น รู้อยู่เห็นอยู่ แต่ไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยว
หลวงตา : โยมก็ยืนพื้นเหมือนเดิม!!!
เห็นจิตปรุงแต่ง... แค่รู้มัน ไม่เข้าไปยุ่งกับมัน "อยู่กับรู้" เห็นจิตปรุงแต่งแค่รู้มัน อยู่กับรู้
มันมีใครไป "อยู่กับรู้" ล่ะโยม มันมีใครไปอยู่กับรู้?
โยม 6 : มันมี "ตัวเรา" ที่เข้าไปอยู่กับรู้
หลวงตา : เออ… "ตัวเรา" ไปอยู่กับรู้อีกแล้วใช่มั้ย?
หมายไว้!!… ไม่รู้ตัว!!
ถึงจะพูดแง่ใดก็ตาม หรือว่าพูดซิกแซ็ก ยังไงก็ตาม พูดจากความจำที่เราสอนไป แต่ในใจของโยมน่ะหมายเอาไว้ ว่ามีตัวเราที่จะได้ ตัวเราที่จะเป็น ตัวเราที่จะบรรลุ ตัวเราสำเร็จ ตัวเราพยายามให้ตัวเราสำเร็จ
มี "ตัวเรา" ให้ตัวเราไปเป็น ไม่ได้ "ปล่อยวาง" ไม่ได้ "รู้เท่าทัน" ความเป็นตัวเรา
เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะพูดยังไง โยมจะพูดยังไงมันยังมีตัวแอบแฝงอยู่ จะเอาตัวเราไปได้ ไปเป็น อย่างนั้นใช่มั้ย?
มันยืนพื้นที่ "ตัวกู" จะต้องเป็นตัวกูจะได้ ตัวกูจะนิพพาน
ไม่ว่าจะซิกแซ็กยังไง หลบเลี่ยงไป หลบหลีกมา
ถ้าอย่างนี้ถูกต้องแล้ว เราจะนิพพาน อย่างนี้ไม่ใช่ เออ ถ้าใช่เดี๋ยวเราจะนิพพาน!!
แต่! เรา เรา เรา ๆ แต่ละขณะจิตมันเป็น "สังขาร" เป็น "อวิชชาปรุงแต่ง" เราต้องทันมันนะ
ตรงนี้ก็ละเอียดมาก แล้วก็ยากเหมือนกัน เราถึงบอกว่าพิจารณากายง่ายกว่า พิจารณาความตายง่ายกว่า... ง่ายกว่าเยอะ ตรงนี้มันยากจริง ๆ
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
โอวาทธรรมจาก “สนทนาธรรมกับกลุ่มศิษย์”
ณ พุทธธรรมสถานปัญจคีรี
6 ตุลาคม 2562
~~~~~~~~~~~~~~~
