สิ่งใดเป็นสังขารสิ่งนั้นเป็น "อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา" มันเป็นของไม่เที่ยง มันเป็นทุกข์
แล้ว ** ผู้รู้ที่แท้จริง ** มันก็จะรู้ว่า ตัวเราที่พูดได้ ที่ปรุงแต่งได้
ที่เป็น ผู้รู้ที่เป็นตัวเราเนี่ย มันสารพัดจะบ่น จะพูด จะอยาก
ดิ้นรนกระเสือกกระสน พยายามจะไขว่คว้ายึดถืออะไรไว้ให้ได้ ตัวนี้เป็น "ตัวปลอม" มันเป็นตัวสังขารเป็นตัวปรุงแต่ง
ไม่ใช่ "เอโกธัมโม" หรือ "เอกะธัมโม" มันไม่สนใจให้ค่าให้ความสำคัญเลย
มันรู้อยู่… แต่มันเห็นว่าไม่มีสาระ
เป็นสิ่งไม่มีสาระแก่นสารเพราะว่าเดี๋ยวก็ดับหมด เกิดแล้วก็ดับไปหมดสิ้น
ใจมันเลยเป็น "เอโกธัมโม", "เอกะธัมโม" อย่างเป็นอมตะตลอดกาล แม้แต่สังขารที่เป็นขันธ์ห้าทั้งหมดดับหมดสิ้นแล้ว
แต่เอโกธัมโม เอกะธัมโม ซึ่งไม่เปิดเผยตัวตน ไม่เคยดับเลย
เป็น อมตธาตุ อมตธรรม เป็นธรรมธาตุ เป็นหนึ่งเดียวกับธรรมธาตุ กับธรรมชาติตลอดกาลเลย เป็นสิ่งที่ไม่เคยเปิดเผยตัวตน ไม่ปรากฏอะไรเลย
ถ้าอย่างนั้นเนี่ย ถึงตรงนั้นแล้วมันไม่หาอะไรแล้ว
เพราะถ้าหาอะไร มันเป็นสังขารหมดเลย
มันกระดุ๊กกระดิ๊ก เอ๊ะอ๊ะ อุ๊อิ๊ มันเป็นทุกข์หมดเลย
ถึงตรงนั้นเนี่ยมันไม่มีแล้วในนั้น มันไม่มีการปรุงแต่ง
ว่าเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวเป็นตน เป็นเราเป็นเขา
มันพ้นจากขันธ์ห้า ขันธ์ห้าไม่ได้เข้าไปมีปัญหากับมัน
สิ่งใด ๆ ไม่เข้าไปมีปัญหากับมัน
เพราะสิ่งที่มีปัญหากับมันได้ ** สิ่งนั้นเป็นสังขารหมด **
แต่มันน่ะพ้นจากสังขารทั้งมวลแล้ว
สังขารใด ๆ ในโลก สังขารใด ๆ ในร่างกายจิตใจเข้าไม่ถึงมัน เวทนาทั้งหมดก็เข้าไม่ถึงมัน
มันไม่มีความทุกข์กับอะไร
เพราะมันไม่ยึดถืออะไรได้ มันไม่อาจยึดถืออะไรได้
...............
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
ที่มาส่วนหนึ่งจาก : คลิปวีดีโอ "พบผู้รู้ ปล่อยวางผู้รู้ ตอนที่ 7"
(บทสรุป รู้ที่พ้นไปจากสังขาร)