ถ้าอยู่กับ “รู้” ไม่ทุกข์ ถ้าไปอยู่กับ “สิ่งที่ถูกรู้ – อาการที่ถูกรู้ - สภาวะที่ถูกรู้ได้” ไปอยู่กับสังขารเป็นทุกข์หมด แต่ถ้าอยู่กับ “รู้สังขาร” ไม่ทุกข์
ที่ “รู้ว่าเข้าใจ” นั่นคือเป็น “รู้” หรือ “สักแต่ว่ารู้ว่าเข้าใจ” อันนี้ไม่ทุกข์
ถ้าเป็น “ความเข้าใจ” อันนี้ทุกข์เลย เมื่อมีใครมาบอกว่าเราโง่ เราก็โมโหเลย แต่ถ้าเป็น “รู้ว่าโง่” เป็นรู้เรื่อยไป มันโง่ ก็รู้ว่าโง่ “เป็นรู้” แต่ไม่ได้ “เป็นโง่”
เพราะอะไร ? เพราะว่าถ้าเป็น “สิ่งที่ถูกรู้” คือเป็นทุกข์ทันที แต่ถ้าเป็น “รู้” หรือ “สักแต่ว่ารู้” คือไม่ทุกข์ เพราะว่า “รู้” มันไม่มีตัวตนของผู้รู้ ไม่มีอะไรปรากฏเลย
การเป็น “รู้” (แต่ไม่มีผู้เป็น) หรือ “อยู่กับรู้” (แต่ไม่มีผู้อยู่) คือรู้อะไร ? ก็คือรู้เท่าทัน “สังขาร” ... “รู้เท่าทันสิ่งที่ถูกรู้ – อาการที่ถูกรู้ – สภาวะที่ถูกรู้” อะไรปรากฏขึ้นมา กระดุกกระดิกขึ้นมา... ก็ “รู้... สักแต่ว่ารู้”
การปฏิบัติมาถึง “สักแต่ว่ารู้” นี้เองคือจุดมุ่งหมาย
มาเป็น “รู้” ไม่เป็น “สิ่งที่ถูกรู้” หากเป็นสิ่งที่ถูกรู้... นั่นคือ “หลง” เช่น
ถ้าปรากฏ “ความพยายามจะกระทำอะไรเพื่อให้เป็นอะไร” (สิ่งที่ถูกรู้) แล้ว “รู้ว่ากำลังพยายามกระทำอะไรให้เป็นอะไรอยู่”... อันนี้คือเป็น “รู้” แต่ถ้าเราไปเป็น “ความพยายามจะทำอะไรเพื่อให้เป็นอะไร” อันนั้นเป็น “หลง”
“เข้าไจ” ไม่ใช่ “รู้”... “เข้าใจ” เป็นสิ่งที่ถูกรู้
แต่ถามว่า... เข้าใจแล้วรู้ไหมว่าเข้าใจ ? ตอบว่า รู้...
ที่ “รู้ว่าเข้าใจ” ... นั่นคือ “รู้”
“ว่าง” ไม่ใช่ “รู้”... “ว่าง” เป็นสิ่งที่ถูกรู้
เช่น ตอนนี้ใจว่างไปหมดเลย... รู้ไหมว่าใจว่าง ? ตอบว่ารู้
ที่ “รู้ว่าตอนนี้ใจว่าง”... นั่นคือ “รู้”
ถ้าไป “อยู่กับใจว่าง”... เป็นทุกข์ พอใจมันไม่ว่าง จะมีปัญหาคือเกิดความทุกข์ทันที
แต่ถ้า “อยู่กับ… รู้ว่าว่าง” อยู่กับรู้... ไม่ทุกข์
“ความไม่มี” ไม่ใช่ “รู้” ... “ความไม่มี” เป็นสิ่งที่ถูกรู้
ถามว่า... รู้ไหมว่าตอนนี้ถึงความไม่มี... ตอบว่ารู้
ที่ “รู้ว่าตอนนี้ถึงความไม่มี” ... นั่นคือ “รู้”
“เป็นรู้” เรื่อยไป... ไม่ทุกข์ แต่ถ้าไป “เป็นสิ่งที่ถูกรู้” เมื่อไร เป็นทุกข์ทันที
ถ้าไม่ยึดถือความฉลาด ใครมาบอกว่าโง่... มันก็ไม่ทุกข์... เพราะไม่ได้ยึดถือความฉลาด แค่สักแต่ว่ารู้… ว่าโง่ ว่าฉลาด
“โง่” ไม่ใช่ "รู้"... “โง่” เป็นสิ่งที่ถูกรู้
แต่ที่... “รู้ว่าโง่”... นี่คือรู้... “เป็นรู้”... ไม่ได้ “เป็นโง่”
“ร้องไห้” ไม่ใช่ "รู้"... “ร้องไห้” เป็นสิ่งที่ถูกรู้
แต่ที่... “รู้ว่าร้องไห้”... นี่คือรู้... "เป็นรู้" แต่ไม่ได้ "เป็นร้องไห้"
แต่ที่บอกว่า... ร้องไห้ก็รู้ แต่ว่ามันไม่รู้ แสดงว่ามันอยากจะไปเอาอะไร มันอยากจะเอานิพพาน ด้วยความไม่เข้าใจว่านิพพานคืออะไร เราเข้าใจผิด ปฏิบัติผิด เราจะเอาตัวเราไปหานิพพาน ขันธ์ห้าไม่เป็นนิพพาน ขันธ์ห้าเป็นสิ่งที่ถูกรู้ แต่จะเอาขันธ์ห้าไปนิพพานเป็นความเข้าใจผิด
ถามว่า... ที่อยากจะไปเอานิพพานนี่รู้ไหม... ตอบว่ารู้...
“รู้ว่าอยากจะไปเอานิพพาน” นั่นแหละเป็นนิพพาน
“รู้” เป็นนิพพาน... เพราะว่ามันไม่ทุกข์ !!!
นิพพานคือความไม่ทุกข์... “รู้” มันก็เลย “ไม่ทุกข์” เป็นรู้ ไม่ได้เป็นสังขาร ถ้าเป็นสังขาร เป็นทุกข์ทั้งสิ้น เพราะสังขารมันตกอยู่ใต้กฎอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา สังขารมันจึงเป็นทุกข์ พอไปเป็นสังขาร... เป็นสิ่งที่ถูกรู้... มันจึงเป็นทุกข์ทันทีเลย
นิพพานไม่ใช่มีตัวเราไปนิพพาน นิพพานเป็น "ธาตุรู้ที่ไม่มีตัวตน" จึงไม่มีความทุกข์
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
ธรรมะจากไฟล์เสียง : 181103B-1 รู้ สักว่ารู้
