"... รู้เท่าทันอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ในทุกขณะจิตปัจจุบัน ที่มี "ตัวเรา" เป็นอวิชชา มีตัณหาต่อสิ่งใด อุปาทานก็คือเข้าไปยึดมั่นถือมั่นสิ่งนั้น อยากได้มาเป็นของของเรา รวมทั้งยึดมั่นถือมั่นตัวเรา แล้วก็เอาตัวเราไปยึดมั่นถือมั่นสิ่งอื่นให้แก่ "ตัวเรา"
ต้องรู้เท่าทัน "เหตุ" ที่จะเกิดอวิชชา ตัณหา อุปาทาน เพียงกรณีเดียวเท่านั้นคือ หลงคิดปรุงแต่ง หลงปรุงแต่ง หลงไปกับจิตที่ปรุงแต่งได้ หลงไปยึดถือจิตปรุงแต่งว่าเป็นตัวเรา เป็นตัวตนของเรา หรือเป็นของของเรา
ถ้าสิ้นหลงปรุงแต่ง สิ้นหลงยึดถือจิตปรุงแต่ง ก็จะไม่อาจยึดถืออะไรได้ มีแต่ความว่างเปล่า (คือความไม่มีอะไร)
ผู้ที่จะไปยึดถือได้ ต้องปรุงแต่ง เพราะความไม่ปรุงแต่งไม่อาจปรุงแต่งไปยึดถืออะไรได้ ดังนั้นการที่จะไปยึดถืออะไรได้ ต้องหลงปรุงแต่ง หลงคิด จึงจะยึดถืออะไรได้..."
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
ธรรมะจากไฟล์เสียง : 180407A-1 ถึงที่สุดก็คือความไม่มีอะไรเลย
