หลวงตาณรงศักดิ์ ขีณาลโย

มันต้องปฏิบัติที่จิตเดิมแท้ "วิญญาณ" นี่แหละ มันมี "อวิชชา" อยู่

ก็ต้องให้มันเข้าใจที่ถูกต้องว่าตัวตนมันไม่มีหรอก มันมีแต่ความรู้ ตัวตนมันไม่มี แต่กลายเป็นในความรู้มีตัวตน มีตัวเราซะ มันก็เลยสร้างเป็นกายโปร่งแสงไว้

แต่ถ้ามันมีแต่ความรู้ ไม่มีตัวตนของเราหรอก "วิญญาณ" มันมีแต่ความรู้ ตัวตนมันไม่มี มันก็เลยมีแต่ความรู้ที่ว่างเปล่าเป็นหนึ่งเดียวกับธรรมชาติ แม้แต่ขันธ์ห้ายังไม่ตายมันก็เป็นความรู้ที่ว่างเปล่า ไม่มีตัวตน

มันต้องปฏิบัติที่จิตนั่นแหละ ให้จิตมันหายโง่ มันยังเป็นอวิชชา คือมันยังโง่อยู่ ก็ให้มันหายโง่ ให้มันเข้าใจให้ถูกต้อง

หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
โอวาทธรรมส่วนหนึ่งจากไฟล์เสียง
"191210A-1 วิญญาณที่มีอวิชชา ตอนที่ 1"

ฟังจากยูทูป :
https://youtu.be/jD9bzQmTvQc

~~~~~~~~~

สิ่งใดปรุงแต่งเกิดดับได้ เรียกว่า "สังขาร"
ส่วน "วิสังขาร" จะคิดปรุงแต่งยึดถือว่าเป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเราไม่ได้

ดังนั้น ความปรุงแต่งหลงยึดถือขันธ์ห้า หรือ หลงยึดถือใจ ว่าเป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเรา นั้น ก็เป็นเพียงสังขารที่ปลอมปนผสมอยู่ใน “วิสังขาร” เป็นเหมือนผงคาร์บอนที่ละลายอยู่ในน้ำ

แต่สำหรับผู้ที่เฝ้าสังเกตจิตใจของตนเองอยู่เงียบ ๆ ด้วยสติ สมาธิ ปัญญา ศรัทธา ความเพียร และ ขันติ โดยไม่มีตัวตนของผู้เฝ้าดู

ซึ่งระหว่างการฝึกอย่างหนัก จะหลงมีตัวตนของผู้เฝ้าดูเสียก่อน โดยหลงยึดถือว่า เราเป็นผู้เฝ้าดู หรือ ผู้เฝ้าดูเป็นตัวเรา

ความรู้สึกว่าเราเป็นผู้เฝ้าดู หรือ ผู้เฝ้าดูเป็นตัวเรานั้น จะเป็นเหมือนกับผงคาร์บอนที่ละลายอยู่ในน้ำบริสุทธิ์ ซึ่งเป็น “อวิชชา” ตัวจริง

แต่ถ้าสังเกตให้ดี จะเห็นได้ว่าผู้เฝ้าดูนั้น เป็นสังขาร เพราะสามารถคิดปรุงแต่งต่าง ๆ ได้ เช่น มีเจตนา จงใจ ตั้งใจ พยายามที่เริ่มต้นจะดูจิต

มีความแทรกแซง มีความอยาก มีความพยายาม ดิ้นรน ค้นหา สงสัย มีความเพ่ง จ้อง เน้น กด ข่ม บังคับ กดดันตนเอง หงุดหงิดเมื่อปฏิบัติไม่ได้อย่างใจอยาก มีความสุขใจสบายใจ เมื่อปฏิบัติได้อย่างใจอยาก

ปรุงแต่งยึดถือว่าเราเป็นผู้ดู เราเป็นผู้รู้ เราเป็นผู้เห็น เราเป็นผู้รู้แจ้ง เราถึงธรรม เราบรรลุนิพพาน... เป็นต้น

เมื่อรู้เท่าทันสังขารที่ปรุงแต่งเป็นเรา หรือ ตัวเราผู้เฝ้าดูจิตแล้ว ก็ไม่หลงทำตามสังขาร ที่ปรุงแต่งเป็นเราหรือตัวเราเริ่มต้นมีเจตนา จงใจ ตั้งใจ หรือ พยายามจะดูจิต หรือ แสดงพฤติกรรมต่าง ๆ ดังกล่าวในปัจจุบันขณะนั้นเสีย และไม่หลงไปพยายามดับเขา

แล้วสังขารในปัจจุบันขณะก็จะเกิดเอง ดับเอง เกิดเอง ดับเอง... โดยไม่มีตัวตนของผู้เฝ้าดู ไม่มีตัวตนของเราไปรองรับหรือไปยึดถือสิ่งเกิดดับ

ก็จะรู้เห็นจากใจจริง ๆ ว่า สังขารในปัจจุบันขณะที่เกิดเอง ดับเอง เกิดเอง ดับเอง... โดยไม่มีตัวตนของผู้เฝ้าดู ไม่มีตัวเราของเราไปยึดถือรองรับนั้น เกิดดับในความว่างที่ไม่ปรากฏอะไรเลย

แต่ถ้าหากรู้ไม่เท่าทัน ก็จะหลงมีตัวตน มีเรา หรือ มีตัวเรา เป็นผู้หลงยึดถือความว่าง และ รังเกียจสังขารที่เกิดดับ

ถ้าสังเกตให้ดี ๆ โดยไม่มีตัวตนของผู้สังเกต หรือ ไม่หลงมีตัวเราเป็นผู้มีส่วนได้เสีย ก็จะรู้เท่าทันความหลงเอาสังขารมายึดถือ "วิสังขาร" ซึ่งเป็นความไม่มีอะไรปรากฏ โดยหลงสังขารปรุงแต่งเป็นความอยากพ้นทุกข์ หรือ อยากเป็นวิสังขารอย่างถาวร ซึ่งมันเป็นอวิชชา เหมือนกับผงคาร์บอนที่ละลายอยู่ในน้ำที่บริสุทธิ์

แต่สำหรับผู้มีสติ สมาธิ ปัญญา ศรัทธา ความเพียร และขันติอย่างต่อเนื่อง ก็จะสังเกตเห็นว่ายังหลงยึดถือว่าผู้ดู ผู้รู้ ผู้เห็น ผู้เข้าใจ ผู้รู้แจ้ง ผู้เงียบ สงบ สงัด ผู้ถึงความว่าง ผู้นิพพานเป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเรา

ยังมีกิเลส มีความทุกข์ มีความกังวล มีความผ่องใสแล้วเศร้าหมองได้ มีความรู้สึก นึก คิด ตรึก ตรอง วิเคราะห์ วิจารณ์ วิจัย สงสัย ดิ้นรนค้นหา ยังโหยหานิพพาน มีการปรุงแต่งพูดพากษ์อยู่ในใจคนเดียวเหมือนคนบ้าอยู่ตลอดเวลาได้ หรือ มีอาการต่าง ๆ เกิดดับได้

ถ้าไม่รู้เท่าทัน ก็จะหลงไปเป็นสังขารเหล่านี้ เกิดเป็น “อวิชชา” ห่อหุ้มจิตหรือใจที่บริสุทธิ์ ซึ่งเป็นความว่างไว้ภายใน เป็นเหมือนกับลูกโป่งวิทยาศาสตร์ หรือ ลูกโป่งฟองสบู่ ที่เด็กเอามาเป่าเล่น ที่ห่อหุ้มความว่างไว้ภายใน โดยจะหลงมีเรา ตัวเรา ตัวตนของเราอยู่ในห้องว่าง

เมื่อรู้เท่าทันว่าหลงเอาสังขารมาปรุงแต่งยึดถือจิตหรือใจบริสุทธิ์ ก็จะสิ้นหลง

จิตหรือใจจึงเป็นความบริสุทธิ์ หรือ นิพพานแท้จริง ๆ

หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
โอวาทธรรมส่วนหนึ่งจากปุจฉาวิสัชนา
19 กรกฎาคม 2562
http://www.luangtanarongsak.org/home/index.php/62/jul-sep19/item/3768-ot62-q3-14

ที่มาวีดีโอ : fb : Oase der Sinne
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1707203122755974&id=386949941447972

~~~~~~~~~~~~~~~