หลวงตา : สักแต่ว่ารู้ปัจจุบันขณะ
ไม่ดูด ไม่ผลัก ไม่อยาก ไม่คาดหวัง ไม่ปรารถนา ไม่เอาอะไร ไม่เป็นอะไร
ให้เพียงแค่รู้ เห็น เข้าใจว่าอะไรเป็นจิตตสังขาร
ซึ่งเป็นสิ่งปรุงแต่ง เกิดดับทุกปัจจุบันขณะ...
*** โดยแค่รู้ เห็น เข้าใจ ไม่หลงไปเป็น เรียกว่า "ปล่อยวาง”
แล้วจะเห็นสิ่งที่พ้นจิตตสังขาร ซึ่งไม่เกิดดับ
เรียกว่า “วิสังขาร อสังขตธาตุ อสังขตธรรม อมตธาตุ อมตธรรม มหาสุญญตา นิพพาน...”
***** ใจรู้อยู่ว่าอยู่กับสิ่งที่ไม่เกิดดับ หรือ รู้แก่ใจว่าอยู่กับสิ่งที่ไม่เกิดดับ ไม่หลงไปเป็นสิ่งที่เกิดดับ เป็น เอโกธัมโม หรือ เอกะธัมโม หรือ จิตหนึ่ง เรียกว่า “พุทธะ”
แต่หากหลงยึดถือสิ่งไม่เกิดดับ หรือ พยายามเป็นสิ่งไม่เกิดดับ จะหลงเป็นสิ่งปรุงแต่ง เป็นสิ่งเกิดดับทันที
เมื่อสิ้นหลงสังขาร รวมทั้งสิ้นหลงยึดถือวิสังขาร
ครั้นสิ้นอายุขัย (ตาย) ธาตุขันธ์แตกดับเฉพาะสังขารที่เป็นขันธ์ห้า คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ หรือ รูปนาม หรือ กายสังขาร วาจาสังขาร จิตตสังขาร
ส่วนที่เป็น “วิสังขาร” ซึ่งพ้นสังขารแล้ว ไม่เกิดไม่ดับด้วย
เรียกว่าตายไปกับสิ่งที่ไม่เกิดดับ และ เป็นธรรมที่ไม่เกิดดับอย่างเป็นอมตะตลอดกาล
หลวงตาณรงค์ศักดิ์ ขีณาลโย
วันที่ 1 กรกฎาคม 2562
