ธรรมชาติมีเพียง 2 ประเภท คือ ธรรมชาติฝ่ายสังขาร (หรือธรรมชาติฝ่ายปรุงแต่ง, ธรรมชาติที่เกิดดับ, ธรรมชาติที่เคลื่อนไหว) ซึ่งมีลักษณะตกอยู่ภายใต้กฏไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง (อนิจจัง) เป็นทุกข์ (ทุกขัง) และไม่ใช่ตัวตน (อนัตตา) และธรรมชาติฝ่ายวิสังขาร (หรือธรรมชาติฝ่ายที่ไม่อาจปรุงแต่งได้, ธรรมชาติที่ไม่เกิดไม่ดับ, ธรรมชาติที่ไม่เคลื่อนไหว) ซึ่งเป็นที่เกิดดับของสังขารทั้งปวง ทั้งสังขารและวิสังขารต่างเป็นธรรมชาติ ที่ไม่เคยมี “ตัวเรา” ปนอยู่ในนั้นมาตั้งแต่แรก หากยังไม่เข้าใจ “ธรรมชาติ” 2 ประเภทนี้อย่างถึงใจว่า... ในธรรมชาติมีเพียงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (สังขาร) เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป (ตามเหตุปัจจัย) ในท่ามกลางธรรมชาติที่ไม่เกิดไม่ดับ (วิสังขาร) จะหลงเอาตัวเราซึ่งเป็นขันธ์ห้าไปยึดถือสังขาร หรือ วิสังขารว่าเป็นเรา เป็นตัวเรา เป็นของเรา ไม่อาจสิ้นอุปาทานขันธ์ทั้งห้า จึงไม่อาจพ้นทุกข์ไปได้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้ปฏิบัติและผู้สนใจศึกษา ได้กัดติดจดจ่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับธรรมชาติของสังขารและวิสังขารอย่างละเอียด ซึ่งเป็นพื้นฐานเพื่อจะต่อยอดไปถึงความเข้าใจถึงใจละเอียดลึกซึ้งขึ้น ทีมงานได้รวบรวมลิงค์สื่อธรรมประเภทไฟล์เสียงและวีดีโอ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่อง “ธรรมชาติสังขาร - วิสังขาร” อย่างละเอียด ซึ่งเป็นเพียงบางส่วนเท่านั้น จากสื่อธรรมขององค์หลวงตาฯ ที่มีในปัจจุบัน ท่านสามารถเข้าถึงข้อมูลด้วยการคลิกที่ลิงค์ใต้ชื่อข้อมูลที่ปรากฏในแต่ละประเภทสื่อธรรมที่สรุปไว้ สำหรับข้อมูลเกี่ยวกับ “โอวาทธรรม” ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องเดียวกันนี้ แยกออกไปนำเสนอต่างหาก สำหรับการติดตามอ่านอย่างต่อเนื่อง ท่านผู้สนใจสามารถสืบค้นจากสื่อธรรมต่าง ๆ เพิ่มเติม และติดตามธรรมะเพื่อความพ้นทุกข์ในปัจจุบันได้ทางช่องทางตามที่ระบุไว้ด้านล่างนี้ "ติดตามเป็นแฟนพันธุ์แท้ในสื่อธรรมทุกประเภท เพียรน้อมนำคำสอนของหลวงตา และโอวาทธรรมของพ่อแม่ครูอาจารย์มาน้อมพิจารณา และเพียรปฏิบัติให้ต่อเนื่อง แล้วจะสิ้นสงสัย!!!" ~~~~~~~~~~~~~~~ ไฟล์เสียง : ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ “สังขาร” และ “วิสังขาร” 181013A-2 ธรรมชาติ สังขาร วิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=fdCHt3AQ9YM 160501-1 ธรรมชาติของสังขารกับวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=c6LSIgcIBbU 170715B-9 สังขาร วิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=19NMyI8Ws1c 181013A-4 กฎของสังขาร วิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=D5THaNfEYCs 160223-1 สังขารกับวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=fDr1eMaHZCY 171219B-3 สังขารและวิสังขารไม่มีค่าที่แตกต่างกันhttps://www.youtube.com/watch?v=95wzM9CbIG0 180306B-2 ไม่มีใครติดอยู่ทั้งในสังขารและวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=lRGlS4dVxTs 180825B2-1 สังขารเกิดดับในวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=fhEJDw4pqa0 170413-4 มีสังขารเกิดดับอยู่ในใจที่ไม่เกิดดับhttps://www.youtube.com/watch?v=bUB4HMsTq_M 171007B-1 เหนือสังขารเป็นใจที่ไม่อาจปรุงแต่งhttps://www.youtube.com/watch?v=K7OMZuD26X8 171118A-2 สิ้นปรุงแต่งทั้งสังขารและวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=nmtSbbsTNBM 180529A 2 ไม่มีผู้ยึดสังขารและวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=VPiPKHARxcw ~~~~~~~~~~~~~~~ ไฟล์เสียง : จิตตสังขาร, รู้เท่าทันสังขารปรุงแต่ง, ไม่หลงสังขาร 190120A-1 จิตตสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=pCavq8VPJXc 191019A 1 ธรรมชาติของจิตตสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=1FeFMOpBaAw 190414A1-1 รู้เท่าทันจิตตสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=CUjvUJThcIM 180811B 2 รู้เท่าทันสังขารปรุงแต่งhttps://www.youtube.com/watch?v=yOA79WgQ4CU 190513B2-1 ปล่อยสังขารหมุนไปแต่ใจไม่สังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=zQIPJqeRiMI 180907B-4 ไม่หลงไปกับสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=lTic59pOJ_8 190212B-1 ไม่หลงสังขารปรุงแต่งภายในใจ (1)https://www.youtube.com/watch?v=O3CFtIqRJNI 190212B-2 ไม่หลงสังขารปรุงแต่งภายในใจ (2)https://www.youtube.com/watch?v=ZwpRChRPdkk 190222A 3 หลงเอาสังขารมาเป็นใจhttps://www.youtube.com/watch?v=-eoQIq7UWEI 190127A 1 แทงทะลุสังขารเข้าถึงใจhttps://www.youtube.com/watch?v=W8FmlNAMjmA 190126A 2 อย่าเข้าใจผิดเรื่องสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=WACTAg5_faw 181202A 3 ไปสนใจแต่สังขาร จึงไม่เห็นวิสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=zZRoQ8yZ4ko 170222 สังขารปรุงแต่งไม่ใช่กิเลสตัณหาhttps://www.youtube.com/watch?v=S9hRvdQLk6g 170924B-3 สังขารกาย สังขารจิต ล้วนเป็นทุกข์https://www.youtube.com/watch?v=gADExicFszY 190223B 2 ทุกสิ่งเกิดขึ้น ดับไป ล้วนเป็นสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=BVBuga04Xkw 181013A 3 สังขารบังใจhttps://www.youtube.com/watch?v=RgROEqxKFfM ~~~~~~~~~~~~~~~ ไฟล์เสียง : การปล่อยวางสังขาร, สิ้นหลงสังขาร 190126B 5 เห็นด้วยใจว่าเราคือสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=SjGjgZtO9Kw 190518A-3 เห็นจิตตสังขารเกิดดับในความสงบhttps://www.youtube.com/watch?v=KS1ppN1NkZw 181006A 1 ต้องปล่อยวางสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=DcXJspbpNT0 171011A-3 ปล่อยวางสังขารปรุงแต่งhttps://www.youtube.com/watch?v=wiKnXhYoye0 190125B 2 ใจปล่อยวางสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=LYztuIw_Ils 190221A 1 ใจปล่อยวางสังขารเองhttps://www.youtube.com/watch?v=xF7ayyv46IY 180615B 6 ปล่อยวางสังขารจึงจะพบใจhttps://www.youtube.com/watch?v=EdHtcwTEAUY 180223B2-2 ปล่อยสังขารให้มันเป็นอยู่เช่นนั้นhttps://www.youtube.com/watch?v=wz38NL3rL9g 170528-2 รู้สังขารไม่ดับสังขารให้สักแต่รู้https://www.youtube.com/watch?v=zEH4zCaWTxQ 190406A-2 สิ้นหลงสังขารhttps://www.youtube.com/watch?v=WtysoeZZHd8 191019B 2 สิ้นหลงคือรู้https://www.youtube.com/watch?v=kCznG81kaHc ~~~~~~~~~~~~~~~ วีดีโอ : เกี่ยวกับความจริงของธรรมชาติ (จัดทำโดยทีมงานวีดีโอ) ความจริงของธรรมชาติหรือธรรม (เสียงอ่าน)https://www.youtube.com/watch?v=n0WYihJ_cyI มีเพียงแต่ ธรรมชาติ (Voice) – มีเสียงอ่านhttps://www.youtube.com/watch?v=bmv17lbmyxU ธรรมชาติไม่เคยมีตัวเรา (THAI VERSION)https://www.youtube.com/watch?v=7KRhTNuhy1A The truth of life (ความจริงของชีวิต) ฉบับภาษาไทยhttps://www.youtube.com/watch?v=bAN8jm1wMzQ สังขาร ผู้รู้ ความว่างเปล่าhttps://www.youtube.com/watch?v=Y5V4k4mhxZw ~~~~~~~~~~~~~~~